Projekty unijne – duży krok w stronę zatrudnienia
Idea projektów unijnych
Unia Europejska inwestuje w Polskę bardzo duże sumy pieniędzy. Aby wyobrazić sobie tę skalę, warto przypomnieć, że w latach 2007-2013 Polska otrzymała około 91 miliardów euro dotacji. Z czego ponad 8 miliardów przeznaczono na realizację Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (POKL). Z tego źródła finansowane są projekty mające na celu między innymi przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób z niepełnosprawnościami. Na lata 2014–2020 Polska ma do dyspozycji około 82,5 mld euro. A na realizację projektów w ramach Programu Operacyjnego Edukacja Wiedza Rozwój (wcześniejszego POKL) przeznaczono niemalże 4,5 miliarda euro.
Tworzone projekty mają za główne zadanie wsparcie beneficjentów w poszukiwaniu pracy, poprzez efektywne podnoszenie kwalifikacji i udział w stażach zawodowych. Niektóre umożliwiają również dofinansowanie asystenta osoby niepełnosprawnej – osoby pomagającej w przemieszczaniu się lub wykonywaniu czynności zawodowych, które są problematyczne ze względu na daną niepełnosprawność.
Część projektów skupia się również na tych osobach, które wymagają stałej opieki, gwarantując im formy opieki dziennej i uczestnictwo w dostosowanych do ich potrzeb zajęciach. Inne nastawione są na przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu. Polegają na dostosowaniu na przykład stron internetowych, platform e-learningowych do potrzeb osób z niepełnosprawnością. Środki z Europejskiego Funduszu Społecznego są przeznaczane również na usuwanie barier architektonicznych, na przykład na promowanie idei projektowania uniwersalnego, czyli podejścia w projektowaniu przestrzeni, produktów i usług dostępnych dla wszystkich.
Czy projekty są rzeczywiście dostępne dla osób z niepełnosprawnością?
Tak. Dostępność taką bowiem projektodawcy muszą zagwarantować już w momencie pisania wniosku. Będzie on oceniany przez komisję i o ile spełni stawiane pod tym kątem wymogi, projekt otrzyma dofinansowanie i będzie mógł być realizowany. Również w trakcie trwania projektu przeprowadzane są kontrole, których zadaniem jest wykluczenie jakichkolwiek nieprawidłowości.
W celu zapewnienia pełnego uczestnictwa osób z niepełnosprawnościami także w ogólnodostępnych przedsięwzięciach istnieje możliwość skorzystania przez beneficjentów z tak zwanego mechanizmu racjonalnych usprawnień. Dzięki temu, realizatorzy mają możliwość elastycznego reagowania na potrzeby uczestników i otrzymania dodatkowych środków w celu zapewnienia im usprawnień „szytych na miarę”, na przykład transportu, architektonicznego dostosowania budynków, infrastruktury komputerowej, sfinansowania asystenta osoby niepełnosprawnej, czy tłumacza języka migowego. Szczegółowe informacje na temat wytycznych znajdują się na stronie www.power.gov.pl/dostepnosc.
Podmioty składające lub nadzorujące składanie wniosków o unijne dofinansowanie, to najczęściej jednostki z dużym doświadczeniem w pomaganiu osobom z niepełnosprawnością. O środki można ubiegać się głównie za pośrednictwem Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) lub różnych organizacji pozarządowych realizujących projekty mające na celu pomoc osobom w trudnej sytuacji, w tym z niepełnosprawnościami. Dzięki pozyskanym funduszom organizuje się wiele szkoleń ułatwiających start zawodowy, a także wspiera się osoby niepełnosprawne w założeniu własnej firmy. W takim przypadku, beneficjent może liczyć na unijną dotację w wysokości równej nawet 15-krotności przeciętnego wynagrodzenia lub na pożyczkę o niskim oprocentowaniu, która może zostać umorzona po 2 latach działania firmy. Z takiego wsparcia można skorzystać tylko raz.
Gdzie szukać informacji o projektach?
Osoby z niepełnosprawnościami pragnące skorzystać z Funduszy Europejskich oraz działające na ich rzecz organizacje mogą szukać informacji między innymi w Punktach Informacyjnych Funduszy Europejskich. W całym kraju działa obecnie 71 Punktów (PIFE), w których konsultanci zupełnie bezpłatnie udzielają fachowych porad. W przypadku osób z niepełnosprawnością, konsultanci mogą dotrzeć na spotkanie konsultacyjne do miejsca zamieszkania zainteresowanego. Mogą z nich skorzystać również osoby, które chciałyby zająć się przygotowaniem wniosku do unijnego projektu.
Informacji można także szukać przez Internet, w tym na portalu funduszeeuropejskie.gov.pl. Przydatną może się również okazać mapa projektów unijnych. Warto również wpisać w wyszukiwarkę nazwę interesującego nas miasta lub województwa i dopisać „projekt unijny”. Wpis można uzupełnić słowem „nabór” lub „rekrutacja”, a także dopisać rok, co pozwoli wyselekcjonować te projekty, w których będziemy mogli wziąć udział.
Na pewno było warto!
O prawdziwej wartości projektu świadczą nie tylko miękkie i twarde rezultaty, ale może przede wszystkim zadowolenie uczestników. Dla wielu osób z niepełnosprawnością, udział w projekcie unijnym otworzył drzwi do pełniejszej integracji zawodowo-społecznej.
22-letnia Sylwia, dzieląc się wrażeniami z uczestnictwa w jednym z projektów, tak pisze:
„Skończyłam szkołę specjalną i już tam mówiono nam, że o pracy możemy sobie raczej pomarzyć. Pracodawcy boją się osób z niepełnosprawnością umysłową, nawet w stopniu lekkim. Ja jednak wierzyłam, że mi się uda. Kiedy zobaczyłam ogłoszenie działającej w Gdyni fundacji nie wahałam się ani chwili i była to jedna z najlepszych decyzji, jakie podjęłam. Projekt miał na celu przygotować takie osoby jak ja, do wykonywania prostych prac w trójmiejskich hotelach. 14 uczestników na 20 biorących udział w szkoleniach i zajęciach praktycznych osiągnęło założony cel i rok po projekcie nadal pracuje we współpracujących z fundacją hotelach, domach wypoczynkowych czy hostelach. Te trzy miesiące realizacji projektu pozwoliły mi uwierzyć w siebie, zdobyć nowe umiejętności, a także nawiązać cenne znajomości, z których korzystam do dziś.
Z Panią Ewą było jeszcze inaczej. Pracując w handlu i zajmując się obsługą klienta, zdała sobie sprawę, że tym, czym najbardziej chciałaby się zajmować jest rachunkowość. Bardzo obawiała się jednak, że w wieku 46 lat nie wiele już może z tym zrobić. Mimo wszystko zdecydowała się wziąć udział w projekcie Fundacji Integralia – „KOMPetencje na wymiar”. Nawet brak doświadczenia w upragnionej dziedzinie nie okazał się przeszkodą. Dzięki sesjom doradczym potwierdziła swoje przypuszczenie, że dokładność, samodyscyplina, bardzo dobra organizacja pracy i umiejętność analitycznego myślenia, to właśnie jej naturalne cechy. Dzięki projektowi, Pani Ewa ukończyła kurs komputerowy, gdzie uzyskała certyfikat ECDL i 8-dniowe szkolenia na wymiar pn. „Książka Przychodów i Rozchodów w oparciu o programy: Symfonia i Płatnik”. Zrealizowała staż, który zakończył się sukcesem. Biuro Rachunkowe BEST BILANS S.C., choć nie planowało zwiększenia liczby pracowników, nie mogło pozwolić sobie na stratę tak wytrwałej, skrupulatnej i efektywnej stażystki. Pani Ewa otrzymała umowę o pracę. Teraz czuje się dużo szczęśliwsza i spełniona zawodowo.
Grunt to się nie bać
Wyżej opisane przykłady, jak i wiele, wiele innych, o których tu nie wspomniano potwierdzają tezę, że nie warto słuchać własnych lęków. One często blokują osoby z niepełnosprawnością i nie pozwalają na szerszą aktywność. Owszem, zdarza się, że uczestnik projektu nie znajdzie zaraz po nim zatrudnienia, ale z całą pewnością wyniesie z tej przygody bardzo wiele. Nowi znajomi, podniesiona samoocena, większa wiedza o tym, w czym jest się dobrym, cenne doświadczenie zawodowe to tylko niektóre z korzyści. Warto również pamiętać o tym, że obecnie realizowane projekty pozwalają na bardzo wysoce zindywidualizowane podejście, co dla osób z niepełnosprawnością może mieć niebagatelne znaczenie. Mogą one bowiem być pewne, że potrzebne im szkolenie nie będzie zorganizowane w budynku, do którego nie będą w stanie się dostać, że doradca zawodowy, z którym przyjdzie im pracować będzie już miał doświadczenia z niepełnosprawnymi kandydatami do pracy, a często obecny w projekcie psycholog będzie znał problematykę rzeczywistości, z którą zmaga się uczestnik. Jeśli więc czujesz, że stoisz na rozdrożu, chciałbyś rozpocząć aktywne życie zawodowe lub zmienić kwalifikacje – nie wahaj się! Daj szansę losowi.